Sardis, de voormalige hoofdstad van de Lydiërs, is een welvarende beschaving uit de IJzertijd die bekendstaat als de uitvinders van het muntgeld en weerspiegelt de rijke geschiedenis van Anatolië. In de nabijgelegen koninklijke necropolis Bin Tepe bevinden zich enkele van de grootste grafheuvels (tumuli) ter wereld. De site werd erkend onder UNESCO-criterium (iii) vanwege de uitzonderlijke archeologische en architectonische overblijfselen die de unieke inheemse cultuur van de Lydiërs in Anatolië weerspiegelen. Met deze nieuwste toevoeging verstevigt Turkije zijn positie op de Werelderfgoedlijst en blijft het zijn rijke historische waarden op wereldniveau onder de aandacht brengen als onderdeel van het universele erfgoed.

Glorieus erfgoed van de Lydische hoofdstad
De geschiedenis van Sardis gaat terug tot de 5e eeuw v.Chr., maar het beleefde zijn bloeiperiode in de 6e eeuw v.Chr. als hoofdstad van het Lydische Koninkrijk. De Lydiërs waren een Anatolisch volk met een eigen taal en religieus systeem. Zij introduceerden de eerste gouden en zilveren munten, wat een revolutie betekende in de ontwikkeling van geldsystemen. De rivier Sart Çayı, vroeger bekend als de Pactolus, verrijkte Sardis met goudafzettingen – de bron van de immense rijkdom van koning Croesus (Kroisos/Karun). Volgens de legende zou de Frygische koning Midas zijn 'gouden aanraking' in deze rivier hebben afgewassen.

Volgens UNESCO had Sardis een unieke stedelijke structuur met versterkte muren, terrassen en duidelijke zones, waaronder woonwijken, heiligdommen en begraafplaatsen. Terwijl de antieke stad uitblinkt in architectuur en cultureel erfgoed, wordt Bin Tepe beschouwd als een van de grootste antieke necropolissen ter wereld, met meer dan 119 grafheuvels verspreid over zo’n 7.500 hectare.

Na de val van het Lydische Rijk in de 6e eeuw v.Chr. behield Sardis zijn belang onder het Perzische, Griekse, Romeinse en Oost-Romeinse (Byzantijnse) bestuur. Vandaag de dag zijn er indrukwekkend goed bewaarde Romeinse structuren te vinden, waaronder het bad-gymnasiumcomplex, de acropolis en de Tempel van Artemis.

De stad speelt ook een belangrijke rol in religieuze geschiedenis: ze herbergt de grootste bekende synagoge uit de oudheid én is een van de Zeven kerken van Openbaring in West-Anatolië. Deze kerken maken deel uit van een belangrijke christelijke pelgrimsroute in Turkije. Volgens het Boek van Openbaring ontvingen deze kerken brieven van apostel Johannes waarin zij werden opgeroepen tot geestelijke vernieuwing. In de brief aan de Church of Sardis werd opgemerkt dat zij wel de schijn hadden levend te zijn, maar in werkelijkheid geestelijk dood waren.

Behoud en toekomstvisie
De archeologische opgravingen en het multidisciplinaire behoudswerk in Sardis en Bin Tepe worden geleid door het Sardis Excavation Directorate. Deze inspanningen maken deel uit van Turkije’s bredere archeologische visie, die gericht is op het behoud en de duurzame omgang met het rijke culturele erfgoed van het land.

Met het Nachtmuseumproject, dat deze zomer doorgaat, blijven 27 locaties in Turkije, waaronder Sardis, tot laat in de avond open. Zo krijgen bezoekers de kans om het rijke culturele erfgoed van het land onder de sterrenhemel te ontdekken.