Er is recentelijk een bijzondere ontdekking gedaan, waarschijnlijk de oudste driedimensionale mythische verbeelding  ter wereld. Archeologen vonden een zorgvuldig afgesloten ruimte, net als bij eerdere vondsten, dat is gevuld met rode aarde. De voorwerpen erin zijn in een vaste volgorde gerangschikt. Die bewuste ordening maakt deze vondst uniek: voor het eerst gaat het niet om losse reliëfs of beeldjes, maar om een verhaal in 3D, geënsceneerd door de makers. Deze vondst kan benoemd worden tot ‘de ontdekking van de eeuw voor de Steentijd’.

Maar de vraag is natuurlijk: wat maken deze vondsten precies tot een driedimensionale verbeelding? In de afgesloten ruimte lagen stenen schalen en potten, netjes opgestapeld. Daartussen bevonden zich kleine dierenfiguurtjes uit steen, stenen knotsen, kralen en zorgvuldig geplaatste dierlijke resten, zoals kaken van wolven en botten van  een luipaard, gier en vos. De objecten waren versierd met geometrische patronen, dierafbeeldingen en symbolische mensfiguren.

Eén pot zonder bodem trok bijzondere aandacht. Toen archeologen deze voorzichtig leegden, kwamen ze voor een verrassing te staan: in een kleinere pot met een stenen deksel zaten drie beeldjes:  een vos, een gier en een wild zwijn, elk met de kop door een stenen ring gestoken. Alleen het gierbeeldje was iets verschoven, waarschijnlijk na het verzegelen.

Hoewel deze diersoorten vaak in de neolithische beeldtaal voorkomen, worden ze doorgaans groot of levensgroot weergegeven op pilaren, banken of als losse beelden. Kleine figuurtjes worden zelden gevonden en bijna nooit op hun oorspronkelijke plek. Dit maakt deze vondst uniek.

Tot nu toe werden in de regio Şanlıurfa vooral tweedimensionale afbeeldingen gevonden, vaak los van elkaar op stenen constructies. De vondst in Karahantepe gaat verder: de objecten zijn bewust gerangschikt, zowel in de kleine pot als daarbuiten, waardoor ze samen een zorgvuldig opgebouwde driedimensionale weergave vormen. Hierdoor wordt dit  gezien als het eerste driedimensionale verbeelding uit de prehistorie.

Bij eerdere opgravingen in de nederzettingen van Taş Tepeler werden al realistische en vereenvoudigde afbeeldingen gevonden, soms in scènes die het gezamenlijke geheugen van de gemeenschap lieten zien. Maar nog nooit eerder werden driedimensionale objecten zo bewust gerangschikt om een verhaal te vertellen. Daardoor is deze vondst een van de belangrijkste ontdekkingen van onze tijd voor het begrijpen van de cultuur uit de Neolithische periode.

Karahantepe binnen Taş Tepeler
Als onderdeel van het ‘Legacy to the Future’-project blijven in Taş Tepeler nieuwe ontdekkingen aan het licht komen. Dankzij deze internationale belangstelling trok Göbeklitepe in 2024 maar liefst 709.643 bezoekers. Veel van hen bezochten ook Karahantepe, een ander hoogtepunt van de regio.

De nieuwste vondsten uit Karahantepe zijn momenteel te zien in de tentoonstelling “Golden Age of Archaeology” in de Expositiehal van het Presidentieel Complex in Ankara. Samen met andere opgegraven en teruggebrachte objecten viert deze tentoonstelling de toewijding van Türkiye aan het behoud van zijn archeologisch erfgoed.